اسدالله ملک، زاده­ ۱۴ مردادماه سال۱۳۲۰، در محله دروازه دولت تهران و در خانواده ای
­ اصالتا گیلک به دنیا آمد. پدرش نجاری چیره دست و دو برادرش حسین و عبدالله به
ترتیب نوازنده­ سنتور و تنبک بودند . در میان این جمعِ هنرمند، اسدالله به یکی از سنتی
­نوازان نام­ آور عرصه موسیقی ایران بدل شد که با وجود تبحّر در چند ساز و رسته
موسیقی نظیر نوازندگی کمانچه و آهنگسازی، با ویولن ­نوازی به شهرت رسید. تسلط
خاص او به ساز ویولن چنان­ بود که هوادارانش آرشه و پنجه او را «سحرآميز» لقب می
­دادند؛ هرچند زیبا نوازی او در کمانچه­ هم کمی از ویولنش نداشت و بسیاری از
شاگردانش بر این باورند که طنین دلنشین کمانچه ملک بود که کامران داروغه را کمانچه
­نواز کرد.
سبک و مسیر زندگی هنری ملک قرابت بسیار نزدیکی با هم­نوایش پرویز یاحقی داشت؛
هردوی آن­ها در خانواده­ ای موسیقیدان پا به عرصه وجود گذاشته بودند و هر دو الفبای
موسیقی را از دایی خود فراگرفته بودند. ملک نیز نواختن را در خردسالی، اما با ساز
کمانچه آغاز کرده بود و حوالی هفت یا هشت­ سالگی با وساطت برادرِ سنتور نوازش،
حسین ملک، به کلاس­ های درس ویولون استاد ابوالحسن صبا راه پیدا کرده بود؛ از این­
رو و از آن­جایی که یاحقی نیز از مکتب صبا بهره جسته بود، آن­ها در خصوص سبک و
سیاق اجرای این ساز نیز بی ­شباهت با یکدیگر نبودند.
ملک در همان سال­ های آغازین هنرآموزیش به جز صبا از محضر اساتید دیگری چون
حسین هنگ ­آفرین، استادِ صبا، رئیس دسته موزیک قزاق خانه قاجار و از پیشکسوتان
ویولن ­نواز ایران، علی محمد خادم میثاق، آهنگساز و نوازنده ایرانی و روح الله خالقی،
موسیقیدان، آهنگساز و مدرس ساز ویولن نیز بهره گرفت. خالقی در همان سال ها او را در
ارکستر انجمن ملی موسیقی خود پذیرفت و بدین طریق، باب پیشرفت و شکوفایی را به
روی ملک باز کرد. ملک پس از فراغت از هنرستان موسیقی ملی ایران دوره­ لیسانس
خود را نیز در همین رشته از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران به اتمام رساند.


فعالیت حرفه ­ای استاد اسدالله ملک


اسدالله ملک در يازده سالگی فراگيری مبانی موسيقی ملی را در هنرستان موسيقی ملی
ایران آغاز کرد و پس از گذراندن این دوره، در هجده­ سالگی، در میانه راهِ تحصیلات
آکادمیک، با اجرای چندین تک­نوازی و با معرفی و پشتیبانی خواننده­ نامدار، دلکش، به

استخدام رادیو در آمد. او به مرور فعالیت حرفه ­ای خود را در همکاری با خوانندگانی
نظیر محمود خوانساری، حسين قوامی، اکبر گلپايگانی و محمدرضا شجریان و نوازندگانی
چون رضا ورزنده، احمد عبادی، جليل شهناز، حسين تهرانی و فرهنگ شريف در قالب
اجراهای گروهی گسترش داد و این اجراها و ارتباطات تنگاتنگ به جایی رسید که پای او
نیز به برنامه معروف «گل­ها» باز شد و به مرور به یکی از نوازندگان و ترانه ­سازان
اصلی این برنامه مبدل گشت. او بعدها نیز برنامه رایویی دیگری را با نام «نوایی از
موسیقی ملی» در کنار منوچهر جهانبگلو تنظیم نمود که پس از گل­ها از جمله برنامه ­های
موفق رادیویی آن زمان به ­شمار ­رفت.
ملک در ساخت و اجرای قطعات ضربی و چهار مضراب بسیار توانمند بود و در اجرای
انواع دستگاه­ های دشتی و بیات اصفهان طرفداران زیادی داشت. ترانه «گریه لیلی» او
در چهار مضراب دشتی از جمله ترانه ­هایی­ست که در آن زمان به شهرت بسیاری دست
پیدا کرد.
نخستین آثار باکلام اسدالله ملک با صدای خوانندهٔ نامدار ایران، «دلکش» که با حمایت و
پشتیبانی وی به رادیو راه یافته بود، به ضبط رسید. «حکایت دل» نام نخستین تصنیف او با
شعر «بیژن ترقی» است. او پس از اخذ دیپلم از هنرستان موسیقی ملی، تحصیلات عالی
موسیقی خود را در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران دنبال کرد. وی پس از پایان
تحصیلات دانشگاهی و به دنبال آن، درگذشت ابوالحسن صبا، تدریس در هنرستان موسیقی
ملی را آغاز کرد و ادارهٔ کلاس صبا را به مدت ۳ سال در دست گرفت.
از ویژگی ­های منحصر­به ­فرد سبک ویولن ­نوازی ملک در کوک ­های غیر رایج او به
­ویژه در چهار مضراب و اجرای نت­های کشیده با لرزش و لمس سیم ­ها با چابک ­دستی
به شیوه مختص خودش بود. به همین دلیل بازآفرینی تمامی آثار او پس از خودش با نمونه­
اصلی تفاوت فاحش داشت و آنی نمی­شد که خود او خلق کرده بود. همین مهارت خاص
هنریش بود که در آغاز دهه­ 40 همزمان با برگزاری کنگره­ بین المللی موسیقی تهران
منجر به جلب حمایت “يهودی منوهین”، ویولن­ نواز سرشناس انگلیسی و مدیر پروژه­
سلسله­ کنسرت­ های موسیقی «شرق در برابر غرب» شد؛ حمایتی که مسیر او را برای
راهیابی به سایر جشنواره­ های موسیقی بین ­المللی نظیر پاريس، جنوب اسپانيا، ونیز و
وینزو لندن هموار کرد و حتی در آخرینِ آنها با خود منوهین به همنوازی پرداخت.
ملک به ­جز نوازندگی، آهنگساز چیره­ دستی نیز بود و از طول دوران حیات ارزشمند او
قریب به 200 ترانه و ملودی به یادگار مانده که از معروف ترین نمونه ­های اجرا شده­
آن­ها می ­توان به ميخانه، بی ­وفايی، حکايت دل، قاصدک، مرغ شباهنگ و غروب

کوهستان اشاره کرد. او علاوه بر فعالیت در عرصه اجرا به تربیت هنرجو نیز اشتغال
داشت و طی چهل سال تدریس در آموزشگاه شخصی خود واقع در محله مادری در کنار
برادرش حسین ملک خوانندگان و نوازندگان بیشماری را تربیت کرد.
ملک، سرانجام در یکی از روزهای سه شنبه به تاریخ نهم بهمن ­ماه سال ۱۳۸۰ در سن
60 سالگی پس از دو سال تحمل رنج بیماری بر اثر تومور مغزی در بیمارستان ایران­مهر
تهران بدرود حیات گفت و پیکر بی ­جانش در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به
خاک سپرده شد .

آثار هنری استاد اسد الله ملک


آفتاب
سمیرا
آتش انگیز
ترکم نکن
غروب کوهستان
گریه لیلی
آناهیتا
باربد
آزاده
نغمه‌هاو…