بهداشت روان

دهم اکتبر از طرف فدراسیون جهانی بهداشت روان(WFMH) به عنوان “روز جهــــــانی
بهـــــــداشت روان ” نامگذاری شده است.این فدراسیون برای این روز در هر سال، یک
شعار خاص را انتخاب می کند. در ایران (۱۸لغایت۲۴ مهر) به نام هفته بهداشت روان نام
گذاری شده است وعمده ترین هدف در این هفته ارتقاء و افزایش آگاهی و تغییرو اصلاح
نگرش مردم نسبت به مسائل بهداشت روان می باشد.

تعریف بهداشت روان:

بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، بهداشت روان به وضعیتی گفته می شود که در
آن فرد توانایی های خود را تشخیص می دهد، می تواند با استرس های طبیعی زندگی
تطابق یابد، به صورت مولد و مثبت کار کند و قادر است در جامعه مشارکت کند.
سازمان جهانی بهداشت در این راستا تاکید می کند که سلامت روان تنها عدم ابتلا به
بیماری های روانی نیست.
متخصصان روانشناسی تاکید دارند که همه به صورت بالقوه در معرض ابتلا به مشکلات
سلامت روان قرار دارند، فرقی نمی کند چند سال داشته باشند، زن باشند یا مرد، فقیر باشند
یا ثروتمند، و به چه گروه نژادی تعلق داشته باشند. در جهان افراد زیادی دچار شکلی از
بیماری روانی هستند و جمعیت زیادی از این افراد به بیش از یک اختلال روانی مبتلا
هستند .

اختلالات سلامت روان چگونه تعریف می‌شوند؟

کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) تألیف انجمن روان‌ پزشکی
آمریکا است که در آن علائم و نشانه‌های صدها اختلال سلامت روان از جمله اضطراب،
افسردگی، اختلالات خوردن، اختلال استرس پس از سانحه و اسکیزوفرنی توضیح داده شده
است. این کتاب معیارهایی را برای تشخیص اختلالات سلامت روان بر اساس ماهیت، طول

مدت و تأثیر علائم و نشانه‌ها ارائه می‌دهد و ما را با چگونگی شکل‌گیری بیماری،
عوامل خطر و بیماری‌های همراه آشنا می‌کند.

عوامل خطر برای مشکلات بهداشت روانی

هر کسی با توجه به سن، جنس، درآمد و یا قومیت خود در معرض خطر ابتلا به اختلال
سلامت روانی قرار دارد. ​در ایالات‌متحده و بسیاری از کشورهای توسعه‌ یافته، اختلالات
روانی یکی از عوامل اصلی ناتوانی‌ هستند.​ شرایط اجتماعی و مالی، عوامل بیولوژیکی و
انتخاب‌های سبک زندگی همگی می‌توانند بهداشت روانی فرد را شکل دهند. تعداد زیادی
از افراد مبتلا به اختلال سلامت روانی در یک زمان بیش از یک مشکل دارند.​
لازم به ذکر است که سلامت روانی خوب به تعادل مناسب عوامل مختلف بستگی دارد و
بخش‌های مختلف زندگی و جهان به طور کلی می‌توانند در کنار هم به ایجاد اختلالات
کمک کنند. ​عوامل زیر می‌توانند در ایجاد اختلالات سلامت روانی موثر باشند.
مشکلات بهداشت روانی ممکن است در اثر استرس، تنهایی، افسردگی، اضطراب،
مشکلات ارتباطی، مرگ یک فرد عزیز، افکار خودکشی، اندوه، اعتیاد، ADHD،
خودآزاری، اختلالات خلقی مختلف، معلولیت یادگیری یا سایر بیماریهای روانی با درجات
مختلف ایجاد شود. روان‌درمانگران، روانپزشکان، روانشناسان، مددکاران اجتماعی،
پرستاران متخصص یا پزشکان خانواده می‌توانند با درمان‌هایی مانند روان درمانی،
مشاوره یا دارو به مدیریت بیماری روانی کمک کنند .

یک اختلال سلامت روان می‌تواند بر کیفیت موارد زیر تأثیر بگذارد:

-حفظ روابط شخصی یا خانوادگی
-عملکرد افراد در مناسبات اجتماعی
-عملکرد افراد در محل کار یا مدرسه
-یادگیری متناسب با سن و هوش
-شرکت کردن در فعالیت‌های مهم
سلامت روانی می‌تواند بر زندگی روزمره، روابط و سلامت فیزیکی تاثیر بگذارد. با این
حال، این ارتباط در جهت دیگر نیز کار می‌کند. عوامل موجود در زندگی افراد، ارتباطات
بین فردی و عوامل فیزیکی همه می‌توانند به اختلالات سلامت روانی کمک کنند.

آیاسلامت روان شما در طول زمان تغییر می‌کند؟

به یاد داشته باشید که سلامت روان یک فرد متناسب با عوامل محیطی در طول زمان
می‌تواند تغییر کند. وقتی انتظاراتی که از یک فرد وجود دارد بیشتر از ظرفیت و
توانایی‌های او باشد، سلامت روان او تحت تأثیر قرار می‌گیرد. به ‌عنوان ‌مثال اگر
شخصی ساعات طولانی کار می‌کند و هم‌زمان از یکی از بستگان خود نیز مراقبت
می‌کند یا اینکه اوضاع اقتصادی مطلوبی ندارد، ممکن است سلامت روان ضعیفی داشته
باشد وبا تغیراتی روبرو گردد.

متخصصان سلامت روان چگونه اختلالات را تشخیص می‌دهند؟

تشخیص بیماری‌های سلامت روان باید توسط روان‌پزشک، روانشناس، مددکار اجتماعی
بالینی یا سایر متخصصان سلامت روان انجام شود. همچنین پزشک عمومی نیز می‌تواند
در ارزیابی تشخیصی مشارکت داشته باشد یا این تشخیص را به یک متخصص سلامت
روان ارجاع دهد .
تشخیص بر اساس موارد زیر صورت می‌گیرد:
شرح ‌حال و سوابق پزشکی بیماری‌های جسمی یا اختلالات سلامت روان در شما یا
اعضای خانواده
انجام معاینه فیزیکی کامل برای تشخیص هرگونه بیماری احتمالی که ممکن است باعث
بروز علائم شود.
استفاده از پرسشنامه یا سایر آزمون‌های علمی که نحوه تفکر، احساس یا رفتار شما را در
موقعیت‌های معمولی زندگی مورد ارزیابی و بررسی قرار می‌دهند.
پرسیدن سؤالاتی درباره مصرف الکل و مواد مخدر در گذشته و در حال حاضر
سابقه تروما و ضربه روحی، سوء استفاده، بحران‌های خانوادگی یا سایر رویدادهای مهم
زندگی .
پرسیدن سؤالاتی درباره سابقه افکار خشونت‌آمیز علیه خود یا دیگران
انجام مصاحبه با افرادی که شناخت خوبی نسبت به شما دارند مانند والدین یا همسر
برای خودتان شادی بیشتری ایجاد کنید .

فارغ از اینکه از یک اختلال روانی رنج می‌برید یا فقط با تغییرات خلقی ناشی از فراز و
نشیب های زندگی روزمره مواجه شده‌اید، همیشه کارهای ساده‌ای وجود دارند که بتوانید
برای افزایش شادی خود انجام دهید.

بوستون : محمود