مدتی است ؛دولتها و متخصصین و بهداشت جهانی جدال سهمگینی را با ویروس کرونا آغاز نموده اند .
در هر کشوری کمیته های« بحران »با شیوه های متفاوت می کوشند هر چه سریعتر این بلای جهانسوز
مهار گردد و نابود شود و جهان روی آسایش و آرامش ببیند .
در هفته های گذشته از مدیریت در بحران و شیوه ها و فاکتور هائی که می بایست مورد توجه قرار گیرد
سخن گفتیم و سپس به مدیریت زمان پرداختیم .
اینک بر آنیم در مورد« تصمیم گیری »که از امهات این مقال است نکته هائی را یاد آور شویم :
ما در طول زندگی مدام در موقعیت ‌هایی قرار می ‌گیریم که با چند گزینه مختلف روبه ‌رو هستیم و باید
از بین گزینه ‌های موجود یکی را انتخاب کنیم. انتخاب ‌‌هایی که انجام می‌دهیم و تصمیماتی که در طول
زندگی می ‌گیریم تأثیرات شگفت ‌انگیز و گاهی هم تأثیرات جبران ‌ناپذیری بر پیشرفت و موفقیت ما در
آینده می ‌گذارد. از این رو مهارت درتصمیم‌ گیری یکی از مهم ‌ترین مهارت های زندگی است که
همواره برای انتخاب بهترین و مناسب ‌ترین گزینه‌ها و گرفتن تصمیمات صحیح و منطقی همواره به آن
نیاز داریم .
انسان ‌به عنوان ‌یک ‌موجود‌اقتصادی ‌و‌برخوردار‌از‌تعقل ‌کامل ‌در‌محیطی‌ که ‌برای‌ وی ‌کامالً‌
مشخص ‌و‌معلوم ‌است،‌به‌”مطلوبترین” انتخابها‌دست ‌می زند.‌مطلوب ترین‌انتخاب ‌از‌دیدگاه‌
چنین ‌فردی ‌مترادف ‌با‌توفیق ‌در‌دستیابی ‌کامل ‌به‌ هدف‌ سازمان‌ و‌یا‌نیل ‌به ‌بیشترین‌ نتیجه‌ مطلوب‌
است.


تصمیم ‌گیری چیست؟


تصمیم گیری یک مهارت است.؛ اما حل مسئله عموماً نیازمند دانش تخصصی در حوزه‌ی مورد
نظر دارد.

در ساده‌ ترین شکل، تصمیم گیری، به معنی انتخاب کردن بین دو یا چند اقدام مختلف است.
در فرایند گسترده‌ تر حلِ مسئله، تصمیم گیری شامل انتخاب بین راه‌ حل ‌های ممکنِ یک مسئله می‌شود.
ممکن است تصمیم گیری با روندی شهودی یا استدلالی یا ترکیبی از این دو، انجام شود.

به مهارتی که به وسیله آن می ‌توانیم در موقعیت ‌هایی که با چند گزینه متفاوت روبه‌ رو هستیم به‌ موقع
دست به انتخاب مناسب ‌ترین و بهترین گزینه بزنیم ،مهارت تصمیم گیری گفته می‌شود.
مهارت تصمیم‌ گیری روش ‌های صحیح تصمیم‌ گیری منطقی را به ما می‌آموزد، توجه و دقت ‌مان را
در ابعاد تصمیم گیری بالا می‌برد و باعث پایین آمدن میزان خطا می‌شود. باید توجه داشت تصمیم
گیری یک فرایند ذهنی است و مهارت تصمیم گیری شامل انواع توانايی‌ های فكری و داشتن اطلاعات
در مورد تصميمی كه مي خواهيم بگيريم، می‌باشد.


برخی از نظریه ها چنین است :


*تصمیم گیری عبارت است ازانتخاب یک راه ازمیان راههای مختلف )الوانی،
*تصمیم گیری ‌فراگردی ‌است ‌که ‌از ‌طریق ‌آن ‌راه ‌حل ‌مسئله ‌معینی ‌انتخاب ‌می گردد‌
(رضاییان، )؛
*تصمیم گیری ‌فراگردی‌است ‌که‌ طی‌آن ‌شیوه‌ عمل‌ خاصی‌ برای‌حل‌مسئله‌ یا‌مشکل ‌ویژه ‌برگزیده‌
می شود‌)استونر
تصمیم گیری‌ فرآیندی‌است‌ خاص ‌شامل:‌انتخاب ‌یک ‌راه‌ و‌روش ‌از‌میان ‌دو‌یا‌چند ‌روش‌
موجود.‌تصمیم ‌به ‌معنای‌ انتخابی ‌خود آگاه‌است‌ که ‌به ‌فرد‌امکان‌می دهد ‌تا‌بر‌اساس ‌مجموع های‌
از‌شرایط ‌داده‌ شده،‌نحوه‌ رفتار‌و‌طرز‌فکر‌خاص‌آن‌ مجموعه بررسی ‌و‌سپس ‌یک‌ گزینه؛ مقبول‌
واقع ‌و‌بعد اجرا‌شود.‌تصمیم ‌زمانی ‌گرفته ‌می شود ‌که‌ انتخاب ‌انجام ‌شده‌ باشد.‌از‌تصمیم گیری‌
نمی توان ‌صرف ‌نظر‌کرد ‌زیرا‌امتناع ‌ورزیدن ‌از‌تصمیم،‌یک ‌نوع‌ تصمیم ‌است‌(عباس‌زادگان،‌ )
تصمیم گیری ‌صرفاً‌عمل‌ گزینش ‌میان ‌راه حلهای ‌جایگزین ‌یا‌بدیل های ‌موجودی‌است ‌که‌
در‌موردشان‌یقین‌و‌قطعیت ‌نداریم‌)دوئرتی‌و‌فالتز‌گراف،
تصمیم گیری و حل مسئله با یکدیگر ارتباط تنگاتنگ دارند، اما گروهی به عنوان دو حوزه‌ی متفاوت
بدان می نگرند.
کسانی مثل «دنیل کانمن»، هوارد رایفا و هربرت سایمون که از بزرگان حوزه‌ی تصمیم گیری هستند،
معمولاً فرض می ‌کنند که شما گزینه ‌های مختلف را می‌دانید و می ‌کوشند به انتخاب بهترین گزینه
کمک کنند. بحث‌های خطاهای تصمیم گیری، ارزیابی گزینه‌ها و اشتباهات قضاوت، همگی از این
جنس هستند.
در مقابل، گروه دیگری از نویسندگان هستند که به جستجو و خلق گزینه‌ها کمک می‌کنند.
به عنوان مثال، مبحثی مانند «خلاقیت،» در این بخش قرار می‌ گیرد .

نداشتن اطلاعات کافی


اگر اطلاعات کافی ندارید، ممکن است احساس کنید تصمیمی بی ‌پایه وبی اساس می‌گیرید.
به منظور جمع‌ آوری اطلاعات لازم برای تصمیم گیری، زمان صرف کنید، حتی اگر زمان بسیار
محدودی دارید. در صورت لزوم، جمع‌آوری اطلاعات را با تعیین اینکه کدام داده‌ها اهمیت بیش‌ تری
برایتان دارند، اولویت ‌بندی کنید .
برخی افراد تصمیم گیری را با جست ‌وجویی بی ‌پایان برای اطلاعات بیش ‌تر یا مشورت گرفتن از افراد
دیگر، به تعویق می‌اندازند. برخی هم برای تصمیم گیری از روش ‌هایی مانند رأی‌گیری، انتخاب
شانسی یا شیریاخط انداختن استفاده می‌کنند. اما واقعا چرا اکثر افراد از تصمیم‌ گرفتن بیزارند؟ شاید
چون این کار را زیادی پیچیده می ‌کنند. غالبا ترس از انتخاب گزینه‌ی نادرست باعث می‌شود که افراد
وارد دوره‌ای «برزخ‌گونه» شوند که در آن هیچ کاری انجام نمی‌شود و مسائل و مشکلات تنها
بزرگ‌تر می‌شوند.
ما خالق آینده‌ی خود هستیم و تصمیمات ما در زندگی روزمره است که این آینده را می‌سازد. تصمیم
گیری درست در هر مسئله‌ای می‌تواند آینده ما را در جهت و مسیر صحیح قرار دهد. گاهی در
شرایطی قرار می‌گیریم که اتخاذ یک تصمیم سخت است. گرفتن تصمیمات درست و منطقی نیاز به
مهارت دارد.
محققان معتقدند کسانی که هوش هیجانی بالاتری دارند تصمیمات بهتری می‌گیرند، چرا که آن ‌ها
می‌توانند وجوه مختلف قضیه را از هم جدا کنند و نگرانی ها و اضطراب مربوط به مسائل دیگر را در
تصمیمشان دخالت ندهند.
نکته : تصمیم گیری ‌در‌سیاستگذاری ‌اصلی ترین ‌بخش و‌مهمترین ‌فعالیت‌دستگاه‌اجرایی‌کشورها
است‌و‌به ‌همین ‌مناسبت ‌اندیشمندان‌علم ‌سیاست‌ با‌کمک‌از‌تئوریهای‌علم‌اقتصاد‌و‌مدیریت،به ‌بررسی
‌امر ‌تصمیمگیری ‌در ‌سیاستها ‌می پردازند.به عنوان نمونه چه سیاستی اتخاذ نمایند تا هم ویروس
کرونا نابود شود و هم فشار به جامعه وارد نشود .
نظریه ‌انتخاب ‌عقالنی ‌را ‌آلیسون در ‌سیاستگذاری ‌تحت ‌عنوان ‌”بازیگر ‌خردمند”
مفهومسازی ‌کرده ‌است؛ ‌از ‌نظر ‌آلیسون، ‌کوشش ‌برای ‌تغییر ‌رویدادهای ‌بین المللی ‌براساس‌
هدفها‌و‌محاسبه های ‌ملتها ‌و‌دولتها‌عالمت ‌مشخصه‌الگوی‌بازیگر‌خردمند‌است‌(آلیسون،)


تصمیم گیری از دیدگاه روانشناسی

  • تصمیمات ما زندگی ما را شکل می دهند: “آیا باید کارم را عوض کنم؟”، “کجا باید زندگی کنم؟”،
    پولم را چطور سرمایه گذاری کنم؟” و..
    تصمیم گیری یکی از اصلی ترین مهارت ها در زندگی است و همه ما می توانیم در آن پیشرفت کنیم.

بهترین مدل موجود برای تصمیم گیری

این رویکرد بهترین مدل تصمیم گیری موجود است که به شما کمک می کند هر دو جنبه
عینی و ذهنی موقعیت را ببینید و از همه وقایع، نقطه نظرات، باورها و توصیه ها استفاده
کرده و بهترین تصمیم ممکن را بگیرید.
در ‌نظریه ‌تصمیم گیری،‌عنصر ‌ادراک‌ یا‌برداشت‌از ‌جایگاه‌ مرکزی‌برخوردار ‌است.
‌بیشتر‌نظریه پردازان‌ تصمیم گیری ‌هنگام‌ بحث‌از‌»تعریف ‌موقعیت«،‌تلقی‌تصمیم
گیران‌از‌جهان ‌را‌مهمتر‌از ‌واقعیت ‌عینی ‌می دانند. ‌اما ‌جوزف ‌فرانکل مدعی ‌است ‌که ‌نظریه
‌تصمیم گیری ‌باید ‌محیط‌عملیاتی ‌را ‌مد نظر ‌قرار ‌دهد ‌زیرا ‌هر ‌چند ‌عواملی ‌که ‌حضوری ‌در
‌ذهن ‌تصمیم گیران ‌ندارند‌می توانند ‌بر‌انتخاب های‌آنان‌تأثیر‌گذارند .
ایکل برچرتاکید ‌دارد‌ که‌:محیط ‌عملیاتی‌بر‌نتایج‌ یا‌بازآمدهای ‌تصمیمات ‌به‌ طور مستقیم
‌تأثیر‌می گذارد‌
ولی ‌تنها‌با‌گذشتن‌از‌صافی‌تصورات ‌تصمیم
گیران‌است‌که‌انتخاب‌میان‌شقوق‌سیاستگذاری‌
یعنی‌خود ‌تصمیمات ‌را‌تحت تأثیر‌قرار‌می دهند.

به‌نظر‌محقق؛‌تصمیم گیری ‌راهبردی ‌یکی‌از‌شاخه‌های‌ سیاستگذاری ‌است ‌که‌
بر‌مبنای‌آن،

منافع ‌ملی ‌هر‌نظام‌ سیاسی ‌در‌برابر‌تهدیدات ‌داخلی‌ و‌خارجی ‌تامین ‌می شود.‌

عنصر اصلی این رویکرد از قرار زیر است:
**مشکل یابی
**اهداف
**گزینه ها
**عجله

**نتایج
**سبک سنگین کردن ها


برای تصمیم گیری مهارتهای زیر لازم است :

۱ . تفکر خلاق و انتقادی
۲ . حل مسئله
۳ . جمع آوری اطلاعات
۴ . ارزیابی نتیجه و پیامد
۵ . ارزشیابی اطلاعات
۶ . تجزیه و تحلیل برای بررسی خطرات احتمالی

سه نکته مهم در تصمیم گیری:


۱ .آگاهی و اطلاعات:
۲ .فشارهای دیگران و جامعه
۳ .موقعیت ها: انسان در یک موقعیت یک تصمیم می گیرد و در موقعیت دیگر تصمیم دیگری می گیرد.
موقعیت ها بر تصمیمات ما اثر می گذارند .
کوتاه سخن آنکه ؛ امروزه مطالعات‌مربوط ‌به‌الگوهای‌تصمیم
گیری‌از‌حالت ‌سنتی ‌خود ‌خارج‌ شده ‌و‌در‌اشکال‌ جدید ‌دنبال ‌می شوند.
آری.. زندگی شما
نتیجه انتخاب های شما
تا این لحظه است
هر جا که هستید
و هر کسی که هستید
به دلیل انتخاب ها و تصمیم هایی است
که تا این لحظه گرفته اید

بوستون – محمود