دکتر گوهر نو-پژوهشگر


از جمله خبرهایی که در چند هفته اخیر توجهم را جلب کرد : پرتاب «تلسکوب جیمز وب » به فضا بود .
اداره کل ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده، ناسا، ساعت ٧:٢٠ صبح روز شنبه ۴ دی ماه به وقت شرق آمریکا.
تلسکوپ جیمز وب را از گویان فرانسه، یکی از نواحی فرادریایی فرانسه در ساحل شمال شرقی آمریکای لاتین، به فضا پرتاب نمود.
جیمز وب بزرگ‌ ترین و قوی‌ ترین تلسکوپ فضایی ساخت بشر است و ماموریت آن «کشف کیهان» اعلام شده است.
این تلسکوپ ١٠ میلیارد دلاری ؛قرار است پس از درنوردیدن یک میلیون مایل، طی یک ماه به مقصد

نهایی خود برسد و دوربین های مجهز به مادون قرمز آن پنج ماه بعد تر رصد کیهان را آغاز خواهند کرد
سفر بزرگترین و پیچیده ترین رصد خانه علوم فضایی جهان شش ماه طول خواهد کشید .
ناسا در تازه‌ ترین اطلاع رسانی در این باره گفت :راکت حامل تلسکوپ حدود هشت ساعت پس از

پرتاب و با پیمودن نزدیک به صد و ده هزار کیلومتر از مسیر یک میلیون و پانصد هزار کیلومتری خود را طی کرده است.
بیل نلسون، مدیر ناسا، در این باره گفت : «تلسکوپ جیمز وب»؛ «درک بهتری از جهان ما

و جایگاه ما در آن، و کیستی وچیستی ما » به عنوان جست و جویی همیشگی خواهند داد » .
ناسا در ساخت و پرتاب نهایی این تلسکوپ هفت تنی، از مشارکت آژانس‌های فضایی اروپا و کانادا
وکمک هزاران نفر از۲۹کشور جهان از دهه ٩٠ میلادی به این سو بهره برده است.
ناسا طول عمر عملیاتی جیمز وب را ١٠ سال تخمین زده است. مهندسان، یک مخزن قابل‌دسترسی را

در آن ایجاد کرده‌اند تا در صورت پیشرفت فناوری بشر ؛ فضاپیما های بازدیدکننده سوختگیری
این تلسکوپ را انجام دهند.

زمانی که این خبر راخواندم بی اختیار به یاد بیتی از سخنسرای بزرگ کشورمان سعدی شیرازی افتادم که گفته است :


رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند
بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت


در توجیه این اقدام سازمان فضایی امریکا؛ مدیر این پروژه می گوید ؛ما می خواهیم بدانیم جایگاه ما
درجهان هستی کجاست؟ما کیستیم و چیستیم ؟ این همان تفکر «خیام » است که سوال می کند:


ای آمده از عالم روحانی تفت

حیران شده در پنج و چهار و شش و هفت
می نوش ندانی ز کجا آمده‌ای
خوش باش ندانی به کجا خواهی رفت
و یا :
از آمدنم نبود گردون را سود،
وز رفتن من جاه و جلالش نفزود؛
وز هیچ‌ کسی نیز دو گوشم نشنود،
کاین آمدن و رفتنم از بهر چه بود!


این بحث یکی از بنیادی‌ ترین مباحث مطرح در طول تاریخ تفکر آدمی است و همواره در امتداد قرن‌ها
و عصرها، اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده‌است؛ که در این میان می‌توان به گفتار عرفا و
فلاسفه اشاره کرد که هر گروه خود نیز دارای رویکردها و تبیین‌های متفاوت و مختلفی در این باره
هستند.
اندیشه‌های متعالی خیام که بر خلاف تصور رایج، نه تنها نیستی گرایانه نیست بلکه بر بنیان غنیمت
شمردن حیات این جهانی و پرهیز از پیش داوری‌های محض استوار است و به صورتی روشن
دربردارنده مفاهیمی همچون احترام به طبیعت و دوری جستن از خودپسندی مبتنی بر جهل است . خیام
دم را غنیمت می شمرد و می گوید در حال باید زندگی نمود زیرا نه می دانیم از کجا آمده ایم و نه می
دانیم به کجا خواهیم رفت !
دکترمحمدرضا شفیعی کدکنی، شاعرمعاصر، معتقد است “جهان بینی خیام حاصل احاطه عمیقی است
برمجموعه معارف بشری عصر او، اما او به هیچ وجه میان فهم شعر خود و داشتن آن درجه از
اطلاعات، رابطه ای ناگزیر برقرار نکرده و هم‌چنین است .
عبدالحسین زرین‌کوب هم در کتاب “با کاروان حله” نوشته: “آنچه موجب شده تا خیام دنیا را این چنین
تیره و غمگین و بی سرانجام بیابد، این است که لطایف و خوشی ها و زیبایی های جهان، پایدار نیست و
دوام و بقایی ندارد، ورنه وی برخلاف معزی، شادی ها و زیبایی های جهان را نه فراموش می کند و نه
از دست می‌دهد. اندیشه فرصت‌جویی و عشرت‌طلبی نیز در او از همین جاست. به اقتضای لذت
عاجل، بیشتر اهمیت می دهد و نگران وحشت آجل نیست”.
مولوی نیز در همین زمینه غزلی دارد که با اندیشه های خیام مطابقت دارد و می گوید :
روزها فکر من این است و همه شب سخنم / که چرا غافل از احوال دل خویشتنم
از کجا آمده‌ام ؛ آمدنم بهر چه بود / به کجا می ‌روم آخر ننمایی وطنم…

مولانا معتقد است که پس همه گونه پدیده های این عالم وجودی است ؛ کامل؛ آگاه ؛ نامتناهی و دارای
همه صفات خوب ؛ مولوی این وجود را خدا می نامد . خدا وند سرچشمه لایزال هستی و زندگی است .
کانون و اندیشه مولانا خداوندی «فعال ما یشاء» و قادر مطلق است .

باید اذعان نمود که جهان مدرن در مقابل دنیای کهن، منظر متفاوتی از هستی عرضه می دارد که
برخاسته از باورهای عقلی و انسان مداری است. در جهان مدرن، داوری های ارزشی بر اساس این
باورهای جدید تعریف می شود. شروع چنین تفکری از زمانی است که انسان به عنوان محور سنجش
تمام ارزش ها مطرح گردید. از زمانی که توجه به ذهن و تفکر عقلی به عنوان مبنای ارزیابی پدیده های
جهان مطرح شد، باور به عقل که در این دوره جانشین تفکرات ذهنی و روحانی دوران قرون وسطی
گردیده که انسان را به عنوان نماینده عقل و اندیشه ، محور همه چیز قرارداد.
کرامت ذاتي يکي از اوصاف عاليه انساني و از جمله حقوق بنيادين همه ابناي بشر است


فلسفه زندگی


هدف از زندگی چیست؟ هدف در زندگی چیست؟
تعیین هدف در زندگی یکی از مهم‌ترین کا‌رهایی است که هر شخصی برای داشتن یک زندگی موفق
باید انجام دهد. در بین مخلوقات تنها انسان‌ها قادر به انتخاب هدف در زندگی خودشان هستند. حال
انتخاب با ما است که می‌توانیم با تعیین اهداف و انتخاب‌ها و اراده به کمال برسیم یا فقط بیهوده و
بی‌هدف فقط شاهد گذران عمر و فصل‌های زندگی‌ باشیم…
به خاطر دارم ، این سؤال را وقتی همه‌ی خانواده دور هم جمع بودیم ؛ از پدر پرسیدم ؛ فکر می‌کنید
پدرم در جواب چه گفت؟ «چرا همچین سؤال سختی می‌پرسی؟» بله! این هوشمندانه ‌ترین جوابی بود
که شاید پدرم می‌توانست در پاسخ به پرسشی بدهد که خودش هم دقیقا جوابش را نمی‌دانست!
انتخاب هدف در زندگی یک ضرورت است که اگر آگاهانه صورت نپذیرد، ناآگاهانه انجام خواهد شد!
انسان‌های هدفمند تمرکز بیشتری روی فعالیت‌ها و اقداماتشان دارند و تمرکز، یکی از مهم‌ترین
شروط موفقیت است .
بررسی فلسفه زندگی ؛از کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود؟!
باید گفت : فلسفهٔ زندگی به مقولهٔ هدف یا اهداف زندگی و حیات انسان در این جهان می‌پردازد. و در
ذیل نظر بعضی از اندیشمندان را ذکر می کنیم:
. بایرون کیتی (Byron Katie)
«برای درک بهتر اینکه هدف از زندگی چیست، باید بدانیم واقعا هدف از زندگی چه چیزی نیست.»
استیو پاولینا (Steve Pavlina)

«هدف از زندگی، کشف و تجربه است.»
کریستی ماری شلدون (Christi Marie Sheldon)
«تنها هدف زندگی که می‌تواند ارضاکننده‌ی روح آدمی باشد، عشق است. اجازه بدهید آنچه روح‌تان را
لبریز از شادمانی می‌کند راه را به شما نشان بدهد. این تمام کاری است که باید انجام بدهید؛ فرصت‌ها
را رهبری کنید!»
. متیو سیلور (Matthew Silver)
«خداوند به ما قدرت تصمیم‌گیری و اراده داده است، اما باید از قلبمان برای یافتن آن استفاده کنیم.»
پارکر هسر (Parker Heuser)
«هدف از زندگی کشف محیط اطرافتان است، کشف خودتان و آنچه آموخته‌اید. پیرو قلبتان و تکامل
معنوی خود باشید .
جاستین ماسک (Justine Musk)
«هدف از زندگی ترویج استعداد‌ها و موهبت‌های خود و تلاش برای کسب دانش درونی و ارتقا روح
تان در تمام مدت عمر است: این هدف، چیزی است که شما زمانی و در جایی انجامش می‌دهید و ماهیت
شما را نمایان می‌کند. این خدمتی است که دیگران به شما می‌کنند. مراقبت از خودتان در واقع مراقبت
از جهان است.»
ویل مایکل (Will Mitchel)
«هدف از زندگی، خودشکوفایی است؛ شکل دادن جهان در نگاه‌مان از طریق دستیابی به آنچه پتانسیل
واقعی ماست.»
کوتاه سخن آنکه ؛هدف از زندگی این است که دنیا را جای بهتری برای زندگی کنیم .و واضح است
ارسال تلسکوب و ماهواره ها به فضا برای بهتر زیستن و کشف راز خلقت است.