قوامی (فاخته) : جوانی کجایی

دردی است در این دل كه به درمان نتوان داد
عشقی ست در این جان که به صد جان نتوان داد

حسین قوامی (فاخته )در ۱۷ اردیبهشت ۱۲۸۸ در تهران متولد گردید . او فرزند رضاقلی
قوامی از خاندان‌ های اصیل تهرانی و یکی از نخستین خوانندگان دوره جدید موسیقی
اصیل ایرانی بود. قوامی نه تنها خدمتگزار موسیقی بلكه مروج شعر و ادبیات نیز بود .
شعرها را چنان واضح و آشكار می خواند كه هر شنونده ای می فهمید ، احساس می كرد
و بدان گوش می سپرد . وی یکی از خوانندگان اصلی برنامه گلها بود و در برنامه های
متعددی از گلهای جاویدان، گلهای رنگارنگ، برگ سبز، شاخه گل و گلهای تازه خوانندگی
کرد و آثار جاذبی از خود به یادگار نهاد. همان طور که گفته شد : حسین قوامی در ۱۷ اردیبهشت
۱۲۸۸ در تهران زاده شد . او از دوران کودکی به موسیقی علاقه‌مند بود. حسین‌خان اسماعیل‌زاده،
همان کسی که ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، رضا محجوبی، حسین یاحقی و حسین
تهرانی را آموزش داده بود در همسایگی وی زندگی می ‌کرد. هنگامی که اسماعیل‌زاده
صدای حسین قوامی را در سنین ۱۰–۱۲ سالگی شنید از پدر او خواست تا به وی اجازه
دهد تا آموزش آوازی او را عهده‌دار شود که با مخالفت پدر قوامی مواجه شد. اما از آنجا
که حسین قوامی به خوانندگی علاقه داشت و حسین‌خان اسماعیل‌ زاده نیز مشوق او بود؛
دل‌سرد نشد. وی به آهستگی با گوش دادن به آثار خوانندگان آن زمان نظیر سیدحسین
طاهرزاده و تقلید از ایشان به تجربه‌اندوزی پرداخت. با رسیدن به سنین جوانی بواسطه
ی برادرش علی قوامی با تعدادی از هنرمندان آن روزگار نظیر احمد عبادی،حسین یاحقی،
علی اکبر شهنازی، رضاقلی میرزا ظلی محشور شد و سپس به شکل محرمانه نزد عبدالله
حجازی از استادان زبردست و مسلط به ردیف آوازی آموزش دید.

در سال ۱۳۲۵ از سوی حسینقلی مستعان، رئیس رادیو به او پیشنهاد کار در رادیو داده
شد. حسین قوامی به دلیل شرایط خانوادگی و مخالفت ایشان و نیز محدودیت‌های محل
کارش (ارتش) این پیشنهاد را به این شرط قبول کرد که در رادیو به عنوان ناشناس
معرفی شود. سرانجام وی با همکاری مجید وفادار، حمید وفادار و نیز علی تجویدی آغاز
به کار نمود. پس از مدت شش ماه استاد روح‌الله خالقی نام مستعار( فاخته) را برای وی
برگزید. این نام تا زمان بازنشستگی از ارتش با او بود و پس از آن توانست با نام اصلی
خویش برنامه اجرا کند. او مجموعاً ۲۹ سال از سال ۱۳۲۵ تا سال ۱۳۵۴ در رادیو
مشغول به کار بوده‌است.
استاد قوامی در تلویزیون نیز فعالیت داشت و شاگردانی تعلیم داد ، او خود گفته :” در
سالهای آغازین كار تلویزیون ، كلاسی در ساختمان تلویزیون تاسیس شد و از بین
گروهی داوطلب 18 نفر برای تمرین آواز انتخاب شدند . حدود یك سال به همراهی استاد
حنانه ، زرین پنجه و استاد بهاری به تعلیم شاگردان پرداختیم و هر كدام از ما آموزش
یكی از رشته های موسیقی را بر عهده داشتیم .”
قوامی ، حال وهوای شعر و آهنگ را درك می كرد و همواره چنان می خواند كه شاعر و
آهنگ ساز را به شگفتی وامی داشت .
او از معدود خوانندگانی بود که صدایش به‌طور دقیق با ساز (از نظر ارتفاع صوت
Pitch) مطابقت داشت و کلمات را در آواز با وضوح ادا می کرد. وی هنرمندی بود متین،
مودب، متواضع و مهربان. حسین قوامی در سنین ۸۰ سالگی نیز همچنان آواز می‌خواند.
قوامی در اواخر عمر به دلیل بیماری گوشه گیری گزید و خانه نشین بود ، ضعف چشمان
توان خواندن و نوشتن را از او گرفته بود.

درگذشت

حسین قوامی پنج شنبه ۱۷ اسفند ۱۳۶۸ در بیمارستان ایران مهر ساعت ۸:۳۰ شب
درگذشت و در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.

آثار معروف حسین قوامی:

از مشهورترین قطعاتی که قوامی اجرا کرده است باید به این چند آهنگ اشاره کرد:
(تو ای پری کجایی) ؛ اثری از همایون خرم با شعر هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه)
شب جدایی آهنگی از مجید وفادار

جوانی کجایی آهنگی از حسین یاحقی
برنامه گلهای تازه
برنامه برگ سبز
گلهای جاویدان