محمد نوری از جمله خوانندگان و موسیقیدانان ایرانی است که طرفداران موسیقی او را
با آهنگ «جان مریم» و «ایران ایران» شناختند . نوری علاوه بر مدارج مهم هنری و
آکادمیک در ۱۳۸۵ خورشیدی به عنوان چهره ماندگار موسیقی انتخاب و معرفی شد.
محمد نوری در اول دی ماه ۱۳۰۸ در تهران متولد شد و در جوانی آواز را نزد خانم اولین
باغچه‌بان و تئوری موسیقی را نزد سیروس شهردار و فریدون فرزانه، اساتید هنرستان
عالی موسیقی، فراگرفت. وی شیوهٔ آواز خود را متأثر از بافت و غنای زخمه‌ایِ اساتیدی
چون حسین اصلانی، ناصر حسینی، و محمد سریر می‌داند.
دههٔ بیست، دوران آغاز نوعی تفكر در شعر و موسیقی آوازی درمیان مردم ایران، به‌ویژه
نسل جوان پدیدار گردید كه بخشی را می‌توان متأثر از نشر و پخش وسیع‌تر موسیقی
علمی و آثار فولكلور كشورهای مختلف جهان ازطریق رادیو و صفحات گرامافون دانست.
«محمد نوری» در همین سال‌ها – سنین نوجوانی – با خواندن اشعار نوینی كه برروی
نغمه‌های روز مغرب‌زمین و برخی قطعات كلاسیكِ آوازی سروده شده‌بود، كار خوانندگی
را آغاز كرد.
محمد نوری طی سال‌های بعد، با تكیه بر تحصیلات هنرستانی و دانشگاهی خود، توانست
هویت مستقلی به این اندیشه و گرایش ببخشد و با اجرای آثار اساتیدی كه قبلاً ذكر آنان
رفت، فضای متفكرانه‌ای به گونهٔ آوازیِ خویش دهد. محمد نوری طی پنج دهه بیش از
سیصد قطعهٔ آوازی اجرا كرد. او همچنین به تقریر و ترجمهٔ مقالات و سرودن اشعاری
برای ترانه‌ نیز پرداخت. محمد نوری در سال های پایانی عمر چند اجرا به نفع بیماران

خاص داشت. وی ترانه‌های زیادی با تم میهنی چون «جان مریم»، «شالیزار»،
«واسونك»، «جمعه بازار»، «ایران» را اجرا كرده‌است .
محمد نوری در گفت وگویی درباره‌ راز ماندگاریش گفته بود: «من هرگز خود را در اوج
ندیده‌ام. با زیربنایی سست هم می توان به اوج رفت، اما ماندن در قله، کار هر کس نیست،
کار ما هم نیست، آن که بسرعت اوج می گیرد، با همان سرعت سقوط می‌کند. رمز
ماندگاری در همین است که طوری باید به اوج رفت که بی‌برگشت باشد.»
محمد نوری فارغ‌التحصیل هنرستان تئاتر، زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران و
مبانی تئاتر از دانشکدهٔ علوم اجتماعی بود. او پس از انقلاب اسلامی و پس از مدتی
سکوت، فعالیت هنری خود را با آلبوم در شب سرد زمستانی همراه با فریبرز لاچینی و
احمدرضا احمدی در ۱۳۶۸ خورشیدی از سر گرفت و این همکاری بعدها با آلبوم آوازهای
سرزمین خورشید ادامه یافت. در ۱۳۸۵ خورشیدی او از طرف سازمان صدا و سیما به
عنوان چهره ماندگار موسیقی انتخاب و معرفی شد.

سبک محمد نوری در خوانندگی و آهنگسازی


فریبرز لاچینی موسیقی دان و آهنگساز از آشنایی با صدای محمد نوری در رادیو و از دهه
۴۰ خورشیدی می گوید و درباره سبک وی در خواندن و آوازخوانی چنین گفته است:
«از همان زمان نوری سبک ویژه و زیبای خودش را داشت و بسیاری از جوانان و
نوجوانان از جمله من را جذب صدایش کرده بود. در آن سال ها موسیقی پاپ تازه جایش را
در ایران باز کرده بود و خوانندگان انگشت شماری فعالیت می کردند. در این میان نوری
چون به سراغ سبک های جاز، بلوز یا مشابه آنها نرفته بود با دیگران تفاوت داشت. نوری
به زبان انگلیسی تسلط داشت و برخلاف خیلی ها آثار غربی را گوش می کرد و به خوبی
می شناخت. می توان گفت، بیشتر تحت تاثیر کارهای اروپایی بود تا آمریکایی. البته این
تنها یک وجه کارش بود. آنچه به ترانه های او شخصیت می داد، ریشه های ایرانی اش
بود.»
نوری موسیقی ردیف دستگاهی را می شناخت، روی موسیقی نواحی و فولکلوریک ایران
کار کرده بود و با ادبیات کلاسیک و معاصر ایران به ویژه شعر آشنایی عمیق و گسترده
داشت که همه اینها دست به دست هم داده و از او چهره ای خاص ساخته بود. جدای از همه
اینها، نوری همیشه تشنه دانستن بود و پیش استادان گوناگون عرصه موسیقی و ادبیات

تحصیل کرده و چیزهای بسیاری یاد گرفته بود. از طرف دیگر مطالعات بسیاری در زمینه
های مختلف هنری و فرهنگی داشت که به کارش عمق می داد.

محمد نوری با صدای خود به اشعار نیما طنین دیگری بخشید و گویی آنها را از وادی
خاموش واژه ها به قلمرو باشکوه و پرفراز و نشیب اصوات رهنمون شد. نوری دقت و
حساسیت خاصی در کار خود داشت و گاهی ماه ها کار می کرد تا لهجه ترانه را به بهترین
وجهی ارایه کند.
نوری در ۹ مرداد ۱۳۸۹ درگذشت .