دوشنبه سوم اسفند ماه مصادف است با زادروز پروفسور محمود حسابی؛ پدر علم فیزیک ایران .
دکترمحمود حسابی ؛ فیزیکدان، سناتور، یکی از وزیران فرهنگ در زمان سلطنت پهلوی و بنیان گذار
فیزیک و مهندسی دانشگاهی در ایران بود . محمود حسابی در ۳ اسفند سال ۱۲۸۱هجری
خورشیدی (۱۳۲۱ ه‍.ق) در تهران، متولد گردید . پدر و مادرش اهل تفرش بودند که به تهران
عزیمت نموده بودند .


تحصیلات


شروع تحصیلات متوسطه سید محمود حسابی مصادف با آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلی مدارس
فرانسوی زبان بیروت بود. از این رو، به مدت ۲ سال در منزل به تحصیل پرداخت. پس از آن در کالج
آمریکایی بیروت به تحصیلات خودش ادامه داد. در سن ۱۷ سالگی لیسانس ادبیات، و در سن ۱۹
سالگی لیسانس بیولوژی را اخذ کرد. پس از آن در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده
فرانسوی مهندسی در بیروت فارغ التحصیل گردید. در آن دوران با اشتغال در نقشه کشی و راهسازی،
به امرار معاش خانواده کمک می کرد. وی همچنین در رشته های پزشکی، ریاضیات و ستاره شناسی
به تحصیلات دانشگاهی پرداخت.
دکتر حسابی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشتهٔ فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت. در سال ۱۹۲۷
میلادی در سن ۲۵ سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را، با ارائهٔ رساله ای تحت عنوان “حساسیت
سلول های فتوالکتریک”، با درجه عالی دریافت نمود.
دکتر حسابی در دانشگاه پرینستون آمریکا تحت نظر پروفسور انیشتین فرضیاتی درباره “بی نهایت
بودن ذرات” و “عبور نور از مجاورت ماده” ارائه نمود سپس در دانشگاه شیکاگو برای اثبات
فرضیه هایش آزمایشاتی انجام داد. انیشتین دکتر حسابی را به جانشینی خود در دانشگاه پرینستون برگزید .
شرکت راهسازی فرانسوی که وی در آن مشغول به کار بود، به پاس قدردانی از زحماتش، او را برای
ادامه تحصیل به فرانسه اعزام کرد. در سال ۱۹۲۴ میلادی به مدرسه عالی برق پاریس راه یافت و در
سال ۱۹۲۵ میلادی فارغ التحصیل شد.
وی به سبب تلاش‌های خستگی ناپذیر لقب پدر علم فیزیک و مهندسی نوین ایران در کشور را کسب
نمود.
ایشان همچنین به دریافت بالاترین نشان علمی فرانسه یعنی لژیون دونور مفتخر گردید.
دکتر حسابی اعتقاد داشت كه طبيعت تحت آهنگ موزون و عرفاني خود درحال نيايش است و همچنين
«تئوري بي‌نهايت بودن ذرات» را با وحدت وجود مرتبط مي‌دانست. وي مي‌گفت: «شايد بيست

شاگرد ممتاز درس بخوانند و فارغ التحصيل شوند ولي كسي كه ديد و نظر جديدي دارد، بايد تقوا نيز
داشته باشد؛ چنين افرادي نسبت به ديگران برتري دارند.»
حسابی با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب به خوبی آشنا بود. وی با کمک تنی
چند از دانشجویان خود در دانشسرای عالی توانست تغییراتی در کاسه سه تار (ساز ایرانی) ایجاد نماید.

آرامگاه پروفسور حسابی


دکترمحمود حسابی در ۱۲ شهریور سال ۱۳۷۱ هجری شمسی در بیمارستان دانشگاه ژنو درگذشت.
آرامگاه (خانوادگی) وی در شهر تفرش قرار دارد.

آثار


آثار به جای مانده از محمود حسابی در زمینه‌ های فیزیک، زبان فارسی و پژوهش‌های فرهنگی شامل
۲۱ کتاب و مقاله‌است. برخی از مهم‌ترین آثار وی عبارتند از:

کتاب‌ها


کتاب‌های فیزیک دبیرستان ۱۳۱۸.
کتابی در تفسیر امواج دوبر در شش رساله، دانشگاه تهران ۱۹۴۶
کتاب دیدگانی فیزیک دانشگاه تهران ۱۳۴۰
کتاب قانون تأسیس دانشگاه تهران، ۱۳۱۲
کتاب نام‌های ایرانی، ۱۳۱۹
کتاب آیین‌ نامه امور مالی دانشگاه تهران، ۱۳۳۳
کتاب دیدگانی فیزیکی، دانشگاه تهران، ۱۳۴

گفته های دکتر حسابی :


لذت بردن را یادمان ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ ! از گرما می نالیم. از سرما فرار می کنیم.

در جمع، از شلوغی کلافه می شویم و در خلوت، از تنهایی بغض می کنیم.
تمام هفته منتظر رسیدن روز تعطیل هستیم و آخر هفته هم بی حوصلگی تقصیر غروب جمعه است و بس!
ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺩﺭﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺭﺳﯿﺪﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ ﺯﻧﺪﮔﯿﻤﺎﻥ ﺭﺍﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ: ﻣﺪﺭﺳﻪ ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ، ﮐﺎﺭ.
ﺣﺘﯽ ﺩﺭﺳﻔﺮﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﯽ ﺍﻧﺪﯾﺸﯿﻢ ﺑﺪﻭﻥ ﻟﺬﺕ ﺍﺯ ﻣﺴﯿﺮ! ﻏﺎﻓﻞ ﺍﺯ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻫﻤﺎﻥ ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﯿﺨﻮﺍﺳﺘﯿﻢ بگذرند…
انسان عاشق زیبایی نمی شود،بلکه آنچه عاشقش می شود در نظرش زیباست.
جهان سوم جایی است که هر کسی بخواهد مملکتش را آباد کند، خانه‌اش خراب می‌شود و هر کسی بخواهد خانه‌اش آباد باشد باید در تخریب مملکتش بکوشد .
اگر انسان ها بدانند فرصت با هم بودنِشان چقدر محدود است محبتشان نسبت به یکدیگر نامحدود می شود.
انسان های بزرگ دو دِل دارند:
دلی که درد می کشد و پنهان است دلی که می خندد و آشکار است


موزه دکتر حسابی


اندک زمانی پس از مرگ دکتر حسابی در سال ۱۳۷۲، خانه او تبدیل به موزه ای شد که در آن وسایل
شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، نشان ها و تقدیرنامه ها و عکس های قدیمی و متن نطق‌ها و
نوشته‌ها، از جمله پژوهش های مربوط به بی نهایت بودن ذرات، در آن به نمایش گذاشته شده است.
این موزه در خیابان تجریش – خیابان مقصودبیک تهران قرار دارد .