آسیب شناسی

آسیب شناسی از جمله واژه هایی است که همه روزه با آن سر وکارداریم و برای هر
پدیده ناهنجاری از آن استفاده می کنیم : به دکتر تماس می گیریم به منظور تشخیص درد به
انواع آزمایشات می پردازد تا علل و ریشه آنرا دریابد .فرزندانمان دچار عدم موفقیت می
شوند با مراجعه به روانکاوان آسیب شناسی می کنیم .در سازمانی که کارمی کنیم اگر
پیشرفت حاصل نگردد به خود می اندیشیم و آسیب شناسی می کنیم و… بالاخره در تمام
مواردی که با زندگییمان در ارتباط است و با ناکامی روبرو می گردیم ؛ آسیب شناسی می
نماییم .
اینک باید دید آسیب شناسی چیست که در زندگی روزمره تا این حد مورد توجه است و
نقش مهمی ایفا می کند? :
آسیب شناسی در لغت به معنای «زخم، ضرب، صدمه، عیب و نقص، تعب، رنج و… آمده
است و در اصطلاح و به معنای عام، عبارت است از: شناخت دردها، کاستی ها، مصیبت
ها و آفت های فکری، جنسی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و.. که روح و روان و
محیط زندگی را فرا گرفته است، و نیز راه یافتن به ریشه ها و عوامل متنوع آن.

آسیب شناسی اجتماعی

مطالعه انحرافات و کج روی های اجتماعی و به اصطلاح، «آسیب شناسی اجتماعی»
عبارت است از مطالعه و شناخت ریشه بی نظمی های اجتماعی. در واقع، «آسیب شناسی
اجتماعی» مطالعه و ریشه یابی بی نظمی ها، ناهنجاری ها و آسیب هایی نظیر بیکاری،
اعتیاد، فقر، خودکشی، طلاق و …، همراه با علل و شیوه های پیش گیری و درمان آن ها و
نیز مطالعه شرایط بیمارگونه و نابسامانی اجتماعی است

آسیب های اجتماعی چیست؟

آسیب شناسی اجتماعی به بررسی انواع مشکلات می‌پردازد که در سطح اجتماعی مطرح
هستند و سعی می‌کنند علل مختلف آنها را از جنبه سیاسی ،فرهنگی و جامعه شناسی
بررسی کنند .
هر جامعه‌ای متناسب با شرایط خود ، فرهنگ ، رشد و انحطاط خود با انواعی از
انحرافات و مشکلات روبروست که تاثیرات مخربی روی فرآیند ترقی آن جامعه دارد.
شناخت چنین عواملی می‌تواند مسیر حرکت جامعه را به سوی ترقی و تعامل هموار سازد،
از دیگر مشکلات روحی ـ روانی که منجر به رفتارهای ضداجتماعی می شود، می توان به
ضعف عزّت نفس، احساس کهتری، فقدان اعتماد به نفس، احساس عدم جذابیت، افسردگی
شدید، شیدایی و اختلال خلقی اشاره نمود. چنین افرادی معمولا مستعد انجام رفتارهای
نسنجیده و انحرافی هستند

محیط

محیط نیز از جمله عوامل تأثیرگذار در پیدایش رفتارهای شایسته و یا ناشایست است. اگر
در منزل و خانه، کوچه، خیابان و مدرسه، و محیط پیرامون زمینه و شرایط مساعدی برای
بزهکاری وجود داشته باشد، فردی را که آمادگی انحراف در او وجود دارد، به سوی جرم
و ارتکاب رفتار بزهکارانه سوق می دهد.

آسیب شناسی در عرصه فرهنگ

آسیب‌ شناسی در عرصه فرهنگ به بررسی آفات و آسیب‌هایی ‌می‌‌پردازد که رنگ لعاب
فرهنگی دارند و عناصر تشکیل دهنده و سازنده آنها عبارتند از: ایده‌ها، تفکر، عادات،
رفتار و کنشهای اجتماعی که رفته رفته به شکل ناهنجار در جامعه نمایان ‌می‌‌گردند.
نیروهای فرهنگی- اجتماعی نقش مهمی در علت شناسی، ساختار و درمان
اختالالت روانی ایفا می کنند. از لحاظ نظری، فرهنگ یکی از مهمترین عوامل تعیین
کننده تمامی رفتارها، چه بهنجار و چه نابهنجار است. فرهنگ بر مرز بین سالمت و
ناهنجاری، تحمل عالئم و رفتارهای خاص، آسیب پذیری، رنج و پایبندی به درمان
اثرگذار است .
«هارکنس و کیفر » می گویند : فرهنگ ابزاری برای درک و پیش بینی رفتار آدمی است.

آنها به این نتیجه رسیدند که سالمت و بیماری در بافت فرهنگی معنا یافته و تعریف می شود
سیستم معناگذاری فرهنگی مطالعاتی درباره جنبه های بیماری فراهم می کند وبرخی
بیماریها خاص فرهنگ هستند. فرهنگ شیوه ی زندگی افراد است که بر جنبه های
اجتماعی، اقتصادی، سالمت روان و موجودیت روانشناختی افراد اثر می گذارد .

“آسیب شناسی روانی”

درحقیقت به مطالعه علمی اختلالات روانی، همراه با عواملی که ممکن است در ارتباط با
چنین اختلالاتی دخالت داشته باشد، اشاره می کند .
این رشته همچنین شرایط روحی افراد را در تمام طول عمر، مراحل رشد و
آشکارسازی یا بروز آنها، و نیز روش های درمانی را که برای مداوای تظاهرات مختلف
بیماری موثر واقع می شود، بررسی می کند.

آسیب شناسی روانی

ریچاردپی هالجین- سوزان کراس ویتبورن معتقدند:
«آسیب شناسی روانی موضوع مهمی در حوزۀ فعالیت روان شناسان بالینی و روان
پزشکان است که هدف آن مطالعۀ آسبب شناسی، بررسی روند شکل گیری، و توصیف علائم
و نشانه های اختلالات روانی و شرح و توصیف اختلال های ذهنی و رفتاری است، که به
طورتلویحی – تصریحی دلالت بر وجود نوعی نابهنجاری و ناسازگاری دارند».

روند بررسی پرونده در آزمایشگاه های ژنتیک و آسیب‌ شناسی

آسیب ‌شناسی قانونی زیرشاخه‌ای از علم آسیب شناسی است که با بررسی و معاینه اجساد
در تعیین علت مرگ و زمان مرگ تمرکز دارد
کار آزمایشگاه ژنتیک قانونی تشخیص هویت است به این نحو که با کمک خدمات این
آزمایشگاه می توان از نمونه کشف شده در صحنه جرم، نمونه خون یک فرد زنده و یا
نمونه ای از جسد مجهول الهویه و تطبیق آن با بستگان احتمالی، مظنونین یا پروفایل های
موجود، هویت فرد مورد نظر را شناسایی کرد. تعیین نسب در افراد زنده و تأیید یا رد
رابطه فامیلی نیز از دیگرخدمات این آزمایشگاه است.

خدمات آزمایشگاه ژنتیک قانونی در سه بخش افراد زنده (تعیین نسب)، اجساد و مواد
بیولوژیک کشف شده از صحنه جرم یا قربانی ارائه می شود که در هر یک از این بخش ها
مراحل پذیرش نمونه، آزمایش ها و پاسخدهی به شکلی متفاوت انجام می شود اما در همه
آن ها هدف تشخیص هویت است که به ترتیب شامل استخراج ماده وراثتی (DNA)،
بررسی یک سری جایگاه های ژنتیکی (STR) و مقایسه تطابق بین نمونه های مورد
بررسی با نمونه های مربوط فرد یا افراد مدعی و یا متهم یا متهمین است .

محمود-بوستون