دکتر گوهر نو پژوهشگر

همایون خرم آهنگساز و نوازنده
ویولن در ۱۳۰۹ خورشیدی در بوشهر
متولد شد. مادرش از شیفتگان موسیقی
اصیل ایرانی بود و از مقام های موسیقی
ایرانی به دستگاه همایون علاقه ای وافر
داشت. به همین دلیل هم نام همایون را

برای فرزند خود انتخاب کرد. خرم از
همان ابتدای زندگی، بسیار مورد توجه
والدین خود قرار گرفت، به طوری که
وی می گوید:
« من تربیت و موفقیت خود را مدیون
مادرم هستم که همیشه مرا به سوی
هنرها هدایت کرده و پیوسته مشوق من
در امر تحصیل از شاگردان ممتاز بوده
ام، مادرم علاقه وافری به موسیقی
داشت. مدتی نزد مرتضی خان نی داوود
تار مشق کرده بود و برای اینکه ذوق ما
را تحریک کند هر روز با نوای موسیقی

که از صفحات گرامافون شنیده می شد
ما را سر گرم می کرد.»
همایون خرم اگر چه برای راضی نگه
داشتن پدر خود به تحصیل در رشته
مهندسی برق پرداخت و فرصت
تحصیلات آکادمیک موسیقی را پیدا
نکرد، اما به صورت آزاد هارمونی و
کنترپوان را در زمان خدمت نظام نزد
سروان حسینی که از متخصصان
موسیقی نظامی بوده فرا گرفت و بعدها
برای تکمیل اندوخته‌های خود در
هارمونی و آهنگسازی از محضر
فریدون فرزانه بهره برد.

بی شک همایون خرم در ملودی پردازی
بی‌مثال بود ملودی‌ های غنی و
خلاقانه‌ای که ممکن است تنها در یک
تونالیته و یک گوشه خاص باشد ولی از
ارزش موسیقی یایی و در عین حال تنوع
بالایی برخوردار است. نغمه‌های ناب و
دل ‌فریبی که با تنظیم‌ های خاص همایون
خرم جزیی از حافظه شنیداری مردم
ایران شده است.
مشخصه اصلی ساخته‌های همایون خرم
نوآوری در تقسیم کردن ملودی بین
سازهای مختلف ارکستر و سازبندی ‌های
خاص او است. به علاوه پیوند شعر و

موسیقی در ساخته ‌های استاد خرم به
بهترین شکل ممکن است و این قطعاً به
نحوه‌ برخورد او با شعر و نقش ترانه
سرا در ساخته ‌های او است.
همایون خرم در واقع بخشی از حافظه
تاریخی موسیقی ایران را با خلق آثاری
همچون تو ای پری کجایی، رسوای
زمانه منم، امشب در سر شوری دارم،
مینای شکسته، غوغای ستارگان، بگذر
از کوی ما، پیک سحری و طاقتم ده رقم
زده است. او از جمله ملودی ‌پردازان
شاخص و ماندگار در تاریخ موسیقی
ایران به شمار می‌رود و یکی از رموز

ماندگاری این آثار غنای ملودیک و
ارزش موزیکالیته و قدرت ملودی‌ ها
محسوب می شود. از فعالیت های دیگر
همایون خرم می‌ توان به سخنرانی
درباره موسیقی ایرانی در مراکز هنری
و فرهنگی ایران، اروپا و آمریکا مانند
دانشگاه UCLA، دانشگاه گیلان، دانشگاه
پزشکی شیراز درباره ابوالحسن صبا و
موسیقی ایرانی، انجمن موسیقی فارس
درباره ابوالحسن صبا، دانشگاه علامه
طباطبایی درباره مقامات موسیقی
ایرانی، فرهنگسرای ارسباران درباره
علی نقی وزیری، دانشگاه صنعتی

اصفهان درباره مشخصات موسیقی
ایرانی اشاره کرد .
خرم با خوانندگان توانا و حرفه ای‌
دوران طلایی موسیقی ایران همکاری
نزدیک داشته ‌است. حسین قوامی،
شجریان، گلپا و ایرج از آن جمله‌اند.
● آثار اجرایی استاد همایون خرم :
برنامه های متعدد گلهای رنگارنگ،
برنامه های موسیقی FM رادیو، برنامه
های بداهه نوازی در رادیو، تعدادی
برنامه تک نوازان با همکاری هنرمندان

دیگر به صورت همنوازی؛ همچنین
همنوازی با هنرمندانی مانند شادروان
استاد جواد معروفی، استاد جلیل شهناز،
استاد فرهنگ شریف و شادروان منصور
صارمی همراه با ضرب شادروان
جهانگیر ملک و شادروان امیر ناصر
افتتاح.


● آثار مکتوب استاد همایون خرم :



۱) ردیف اول چپ کوک (نوای مهر)؛
شامل آوازها، چهارمضراب ها، قطعات
و تعدادی از آهنگ ها.

۲) ردیف دوم راست کوک؛ شامل
تعدادی از پیش درآمدها، چهارمضراب
ها و رنگ ها که هم اکنون در حال آماده
سازی و چاپ است.

درگذشت استاد همایون خرم

همایون خرم، استاد موسیقی ایرانی و
خالق نغمه‌های ماندگار «تو ای پری
کجایی» و «امشب در سر شوری
دارم»در سن 82 سالگی در 28 دی ماه

سال 1391 شمسی دار فانی را وداع
گفت.