دکتر غلامعلی بهبهانی – پژوهشگر

چندی قبل در روز نامه خواندم که مردی را که ۴۵ سگ داشت و همه آنها را در یک اتاق
نگهداری می کرده ؛ پلیس بر اساس قانون حمایت حیوانات به جرم بد رفتاری با حیوانات
مورد باز خواست قرار داده است .
در این مورد یکی از اشعار« سعدی» سخنسرای بزرگ ایران در « بوستان » به یادم افتاد
که در آن زمان که حمایت حیوانات به ترتیب امروزی مطرح نبوده ، او حمایت حیوانات را
حتی – در مورد سگ – که به زعم مقدسین ، حیوانی نجس بوده ؛ در شعر خود مورد
حمایت قرار داده است .
سعدی می گوید : کسی در بیابان سگی را دید که از تشنگی به هر گوشه می دود و او
دلش به حال سگ رحم آمد و چون چیزی همراه نداشت کلاه خود را به صورت دلو و شال
خود را به مثل طناب استفاده کرد و از چاهی آب کشید و به سگ تشنه آب داد و بدین ترتیب
گناهان آن مرد بخشوده شد :
یکی دربیابان سگی تشنه یافت / برون ازرمق درحیاتش نیافت

کله دلو کردان پسندیده کیش / چوحبل اندراویخت دستارخویش
به خدمت کمربست وبازوگشاد / سگ ناتوان را دمی اب داد
خبر داد پیغمبراز حال مرد / که داورگناهان وی عفوکرد الی اخر …
بطوریکه نوشته اند ؛گرچه گاواولین حیوانی است که نافع وخورش انسان بوده است ولی
سگ اولین حیوانی است که باانسان الفت برقرارکرده امامتاسفانه تنها ایرانیان بلکه بسیار ی
ازملل جهان نسبت به سگ بی توجه اند .البته حیوانات دیگرهم دست آموزمی شوند ولی به
اندازه سگ برای انسان ارزش ندارند. ازقذیم، سگ دوست ومحافظی خوب برای انسان
بوده است. باکمال تاسف برداشت بعض مردم درباره سگ ناپسند می باشد. درقران ازنجس
بودن سگ چیزی نیست ، بلکه سگ اصحاب کهف باهمه کلیه مقدس هستند وحتی سگ راکه
به اصحاب کهف بوده “نفر” گفته ، نه چیزیا راس، مثلا گویدعده ان افراد باادمیان که
اصحاب بوده اند روی هم باسگ پنج نفربوده اند.
سعدی هم گوید:

سگ اصحاف کهف روزی چند / بی نیکان گرفت ومردم شد
درمذهب زردشت هم درشعبه مزدیسنا سگ رابه عنوان نزدیگترین دوست انسان یادشده
است

درباره مورچه نیزکه جنبنده ای بسیارکوچک است ؛ بد ین شرح سعدی گفته است :
یکی سیرت نیک مردان شنو / اگرنیک مردی تومردانه رو
که شبلی زد کان گندم فروش / به ده برد انبان گندم به دوش
نگه کردموری دران غله دید / که سرگشته هرگوشه ای می دوید
زرحمت براو شب نیارست خفت / به ماوای خودبازش آوردوگفت :
مروت نباشد که این مورریش / پراکنده گردانم از جای خویش